Nederland verwacht een stroom nieuwe vluchtelingen. Gastgezinnen, maar ook bedrijven en sportclubs kunnen helpen om hen zo snel mogelijk te integreren.
Bij het Wereldpodium zijn regelmatig vluchtelingen te gast om over hun land en leven te vertellen. Ik vraag hen altijd: Wat waardeer je het meeste in Nederland? Het antwoord is steevast: de veiligheid. Vluchtelingen zijn dankbaar dat ze niet meer in angst leven. Ze hoeven niet meer bang te zijn voor een bom op hun huis of om opgepakt en gemarteld te worden. Maar bij doorvragen blijkt dat de Nederlandse veiligheid lang niet altijd echte rust brengt. Nachtmerries of angstige herinneringen verstoren de nacht. En overdag piekeren vluchtelingen over familie en vrienden die achterbleven.
Zodra vluchtelingen op adem zijn gekomen, willen ze daarom maar één ding: aan de slag. Ze willen nuttige dingen doen om niet alleen te piekeren. Ze willen aan een nieuwe toekomst werken en iets terug doen voor het gastland. Ze willen hun talent laten zien als kok, landbouwer, automonteur, manager, verpleegkundige of docent. Maar vaak stranden deze goede bedoelingen op allerlei regeltjes, niet-erkende diploma’s, de taalbarrière of op behoedzame werkgevers. Het resultaat: ondernemers staan aan de lopende band, verpleegkundigen poetsen wc’s of erger: veel vluchtelingen zitten gedesillusioneerd thuis.
Het zou triest zijn als dit weer gebeurt bij de nieuwe vluchtelingen. Niet alleen voor hen, maar ook voor Nederland. Het hoeft ook niet te gebeuren. Juist nu laten veel Nederlanders zien dat vluchtelingen welkom zijn. En de afgelopen weken zijn al veel creatieve ideeën opgedoken voor snelle integratie. Hoe onorthodox de aanpak soms ook lijkt. Geef deze ideeën en mensen de ruimte.
Gastgezinnen Honderden mensen melden zich spontaan als gastgezin voor een vluchteling. Zij willen graag wat bijdragen. Prachtig. Vluchtelingen krijgen zo een persoonlijk coach die hen op weg helpt met taal en ‘vreemde’ gewoontes. Een warme vriendelijke vraagbaak in een land vol regels en formulieren. Het scheelt bovendien kosten voor opvang en begeleiding. Sommige gastgezinnen bieden zelfs onderdak.
Huizen bouwen Kenniscentrum Platform31 kwam met het onorthodoxe, maar briljante plan vluchtelingen leegstaande kantoren om te laten bouwen tot woningen. Een plan dat vier vliegen tegelijkertijd slaat. Vluchtelingen met ervaring of ambities in de bouw kunnen aan de slag, ze bouwen letterlijk aan hun toekomst. Bovendien helpt het een groot probleem op te lossen dat door de vluchtelingenstroom nog ernstiger dreigt te worden: het gebrek aan goedkopere huurwoningen. Oneerlijke concurrentie voor de bouw? Niet als er geen plannen bestonden voor verbouw. Bovendien kunnen vluchtelingen het niet alleen. Ervaren Hollandse vakmannen zijn juist hard nodig om alles in goede banen te leiden.
Stages & vrijwilligerswerk Gastgezinnen boden zich spontaan aan om vluchtelingen te helpen. Maar waar blijven de bedrijven en instellingen? Zij kunnen vluchtelingen met de juiste achtergrond een kans bieden om werkervaring op te doen in hun nieuwe land. Laat vluchtelingen meelopen, geef ze een stageplek, toon ze hoe zaken werken in Nederland. Op die manier weten vluchtelingen snel wat er nodig is om uiteindelijk de juiste baan te vinden.
Taal & opleiding Een nieuw land wordt alleen een thuis wanneer je de taal spreekt. Snel Nederlands leren lukt niet in een asielzoekerscentrum waar de voertaal meestal Engels is en je omringd bent met oud-landgenoten. Een gastgezin kan helpen, maar gedegen taalles is onmisbaar. Liefst van een echte docent. Gepensioneerde juffen en meesters, docenten, journalisten, communicatiedeskundigen schrijvers en Neerlandici: meldt u als vrijwilliger. U bent hard nodig.
Meespelen Een enkele voetbalclub deed het al: een paar gratis lidmaatschappen aanbieden aan vluchtelingen. Een mooi voorbeeld voor dansscholen, kookclubs, muziekverenigingen, koren, dart-, kaart- en biljartclubs, etc.. Sport en muziek verbroederen vaak zonder woorden. Voor een vluchteling betekent het even geen zorgen, plezier en er bij horen.
Geweldig dat zoveel gastgezinnen zich al hebben aangemeld. Hopelijk inspireren zij iedereen die nodig is om de nieuwe vluchtelingen snel te integreren. Wanneer gemeenten creatieve, soms onorthodoxe maatregelen omarmen, kunnen vluchtelingen meteen starten met een nieuw leven en carrière. Dat is niet alleen goed voor hen, maar ook voor Nederland. En het voorkomt irritaties over vreemdelingen die huizen inpikken en ‘niets doen’. Doe mee aan deze proeftuin, als bedrijf, als club, als gastgezin, als mens.
Marga van Zundert is redacteur van het Wereldpodium
Dit artikel verscheen in het Eindhovens Dagblad (12 september) en Bn/DeStem (10 september)