SLAGEN DE KLEINTJES WAAR DE GROTEN FALEN?

De doe-het-zelvers rukken op. Grote ontwikkelingsorganisaties krijgen steeds meer concurrentie van kleine particuliere clubs. Op reis in Afrika, Azië of Latijns-Amerika ontmoeten rijke westerlingen arme zuiderlingen. Geconfronteerd met hun concrete armoede, besluiten de rijken de armen te helpen. Ze bouwen een schooltje, slaan een waterput en betalen de arts voor een plattelandskliniek. Het doe-het-zelven in de hulp is in opmars. Inmiddels telt Nederland rond de tienduizend kleinschalige ontwikkelingsorganisaties. En alom krijgen ze de sympathie van het grote publiek.

Politiek Den Haag ondersteunt de doe-het-zelvers. Linkse politici prijzen hen omdat ze het ‘draagvlak’ onder de ontwikkelingssamenwerking versterken. Rechtse politici prijzen hen als schoolvoorbeelden van particulier initiatief. Ondertussen zitten de professionele ontwikkelingsorganisaties met de doe-het-zelvers in hun maag. Betekent de opkomst van de kleintjes niet het falen van de groten?

Kritische kanttekeningen worden maar amper gemaakt. Ten onrechte.
• Wat is bekend over de effectiviteit van de doe-het-zelvers?
• Zit de Afrikaanse dorpeling wel op zijn hulp te wachten?
• Wat gebeurt met het schooltje of de waterput wanneer de doe-het-zelver is vertrokken?
• Riekt deze vorm van hulp niet naar paternalisme en bemoeizucht?
• Is het bouwen van schooltjes en waterputten niet de rol van de overheid?
• Hoe gaan de doe-het-zelvers om met corruptie?
• En doen de groten het werkelijk zo slecht?

Het Wereldpodium: over de achtergronden, de gevaren en de kansen van een nieuwe trend. Slagen de kleintjes waar de groten falen?


GASTEN
Dick Wittenberg: hulpverlener tegen wil en dank.
Dick Wittenberg is journalist voor NRC Handelsblad en schreef in september 2005 voor het maandblad M een prachtige reportage over het Malawiaanse dorpje Dickson: ‘Het gezicht van de armoede’.
Afgelopen voorjaar verscheen van hem en fotograaf Jan Banning het boek Binnen is het donker, buiten is het licht. Kroniek van het naakte bestaan in een Afrikaans dorp.
Net als zoveel westerse reizigers, raakte Wittenberg meer betrokken bij het dorpje dan hij oorspronkelijk van plan was. Sinds 2006 runt hij in Dickson zijn eigen hulpproject, betaald door ‘Vrienden van Dickson’.
De vraag is: wat doet Wittenberg er precies en hoe succesvol is zijn project? Maar ook: bestáán die vrienden van Dickson wel? En waarom verruilde Wittenberg zijn rol van journalistieke waarnemer in betrokken hulpverlener? Hoe staat Dickson er vandaag voor?

Mirjam Vossen: doe-het-zelven hoort bij deze tijd.
Ontwikkelingsgeograaf en journalist Mirjam Vossen is zowel oprichter van de kleinschalige ontwikkelingsorganisatie ‘Het Goede Doel’ als medeauteur van het in mei verschenen boek Hulp. Waarom ontwikkelingshulp moet, groeit en verandert.
In haar boek schetst Mirjam Vossen onder meer de opkomst van de doe-het-zelf hulp. Anders dan verwacht, beginnen de doe-het-zelvers niet uit kritiek op de groten, maar omdat ze zélf iets aan de extreme armoede in het zuiden willen doen. Bovendien is de term doe-het-zelven steeds minder van toepassing. Steeds meer organisaties leggen professionele maatstaven aan. Tegelijkertijd worstelen de kleintjes met dezelfde vragen als de groten in de tijd dat zij nog klein waren. Zouden de grote professionele organisaties de kleintjes niet wat meer moeten begeleiden en onderwijzen? Of smoren ze daarmee het nieuwe enthousiasme voor de hulp?

Lau Schulpen: hoe doen de kleintjes het?
Lau Schulpen geldt als belangrijkste deskundige in Nederland wat betreft kleinschalige particuliere projecten. Schulpen is docent en onderzoeker bij het Centre for International Development Issues Nijmegen (CIDIN) van de Radboud Universiteit Nijmegen.
In de eerste vijf maanden van 2007 onderzocht hij in Ghana en Malawi de concrete verrichtingen van de doe-het-zelf projecten. Tientallen projecten werden door hem kritisch tegen het licht gehouden. Tijdens het Wereldpodium op 26 september presenteert Schulpen voor het eerst zijn bevindingen.
Van Schulpens hand verscheen onlangs het boek Wegwijs in de wereld van de hulp.


De gespreksleider van deze avond is Evelijne Bruning, hoofdredacteur Vice Versa, het vakblad voor ontwikkelings-samenwerking.

Dick Wittenberg en Lau Schulpen worden geïnterviewd door Ralf Bodelier, journalist en schrijver van meerdere boeken over Afrika en globalisering.

De avond wordt omlijst met prachtige muziek van Duo Surdulica. Dat zijn Karin van Kooten op viool en Stanislav Jusufovic op accordeon, viool en accordeon. Samen spelen ze de meest uiteenlopende muziek, van klassiek tot jazz en van latin tot volksmuziek.
Karin van Kooten won vele prijzen met rock- en folkbands, en volgde masterclasses bij Herman Krebbers en Hagai Shaham. Stanislav Jusufovic behaalde de derde prijs op de Coupe Mundial te Noorwegen (het belangrijkste internationale concours voor accordeon) en volgde masterclasses bij Milan Rakic en Mika Väyrynen.

Klik hier voor het (foto)verslag van de avond