‘Importbruid’ Hülya Cigdem schreef een roman die leest als een aanklacht tegen de wietteelt. “Zo moeten kinderen niet opgroeien”, vertelt ze het publiek op het Stadsstrand.
Ze is geen vluchteling en geen migrant, benadrukt Hülya Cigdem. “Migrant, impliceert dat je ergens naar toe gaat. Ik ga nergens heen, Nederland is mijn thuis.” Toch past de titel ‘Avonturier uit nood’ wel bij haar. “Ik ben nieuwsgierig, wilde graag studeren en zelfstandig zijn. Dat paste niet in het beeld van mijn traditionele Turkse ouders. Toen ik uitgehuwelijkt werd aan een Turks-Nederlandse jongen, trok vooral de vrijheid mij aan. Ik ontvluchtte min of meer het conservatieve gezin.”
Als 15-jarige arriveerde Hülya in Tilburg en trok in bij haar schoonouders. Na drie weken dacht ze ‘is dit het’? Haar omgeving bleek een klein Turkije, niet veel vrijer of moderner dan waar ze vandaan kwam. Ze schreef er later de roman De importbruid (2010) over die veel elementen uit haar eigen leven bevat. Maar in het buurthuis startte ze met Nederlands leren en eindigde met een opleiding aan de school voor journalistiek. Met hulp van haar man, benadrukt ze. Samen runnen ze een garagebedrijf, het schrijfwerk is ‘hobby’.
Omroep Tilburg maakte ook een verslag.
Geen wiet, geen sterretje
Vanavond praat Hülya vooral over haar nieuwste roman De val van Mehmed. Het verhaal gaat over een Turkse familie in Tilburg waarvan de zoon (2e generatie) in de wietteelt belandt. Hülya: “Zo rond 2000 merkte ik dat wietteelt de Turkse gemeenschap binnensloop. Daar schrok ik van. Drugs, dat deed je niet. Wietteelt past ook niet in de traditie van hard-werken-voor-je-geld zoals mijn eigen ouders uitdroegen. Mijn vader was monteur, vrachtwagenchauffeur, bakker, en heeft nu een klusbedrijf. Ik zag een omslag in het denken. ‘Geen wiet, geen sterretje’, zeiden Turken. Zonder wietteelt, geen Mercedes voor de deur.”
Hülya heeft geen harde cijfers, die zijn er ook niet over deze criminele sector. Maar de omvang van de wietteelt in Tilburg wordt geschat op 800 miljoen, evenveel als het gemeentebudget. Veel Turken blijken betrokken. Het startte met koffieshops, later grow-shops en tenslotte de teelt zelf. De wietteelt is altijd dichtbij, weet Hülya. Ook zij kreeg het aanbod om de zolder vol met planten te zetten. Haar dochter werkte bij de AH voor 5 euro per uur, maar kon ook gaan ‘knippen’ voor 15 euro per uur. “Ze was ze boos op me dat dat niet mocht. Maar inmiddels studeert ze criminologie”, lacht Hülya.
Zweet op je voorhoofd
Naast de roman die een aanklacht is tegen wietteelt, startte Hülya het burgerinitiatief Alin teri 013. Alin teri is Turks voor ‘zweet op het voorhoofd’. Hülya: “In het Nederlands is er een vergelijkbaar spreekwoord met zweet?” In het zweet uw aanschijns zult gij uw brood verdienen, een Bijbels citaat, weet het publiek. “Precies. Het is een oproep om je uit te spreken tegen de wietteelt thuis. Dat kun je doen door een foto van jezelf in te sturen. Ik heb voor een reportage meegelopen met een alleenstaande moeder met wiet op zolder. Ze sliep met een vleesmes op haar nachtkastje uit angst voor rippers. Zo moeten kinderen niet opgroeien.”
Hoe komt het dat juist Turkse Tilburgers vaak in de wietteelt zitten? “Zeker niet alle Turken of alleen Turken”, benadrukt Hülya. “Er zijn ook zoldertjes in de Blaak. Ik denk dat het te maken heeft met de moeite die de jonge generatie heeft om mee te komen, mee te tellen in de maatschappij. Ze zien geen kansen op de arbeidsmarkt, voelen zich tegengewerkt. Maar al moet je driemaal meer je best doen, het is en blijft criminaliteit.” Zijn haar initiatieven niet gevaarlijk? “Ik ben niet bang uitgevallen”, pareert Hülya. “Ook de burgemeester krijgt rare telefoontjes. Wiettelers proberen invloed te krijgen. Er wordt een buurthuis opgeknapt of een speeltuin. Inmiddels zoeken ze nu ook politieke invloed.” Hoe staat Hülya tegenover legalisering? “Daarmee zal de criminaliteit nog steeds niet verdwijnen want veel van de teelt is voor de export. Ik heb zelf weleens een jointje gerookt, maar niet meer sinds ik weet wat voor wereld er achter schuilt.”
Hülya Cigdem was te gast op het stadsstrand op woensdagavond 17 juni 2015. Gespreksleider was Joyce van der Horst. Muziek was er van Seyma Isiksoy.
Verslag: Marga van Zundert www.margavanzundert.nl
Fotografie: Wereldpodium
