Ingrid was er niet, en de enige Henk die er was, verklaarde zich nooit zo’n Henk te hebben gevoeld maar best een Ingrid te willen ontmoeten. Verder veel jongeren en ouderen die samen de zaal van De Nieuwe Vorst goed vulden. Geïnteresseerd waren ze, en hier en daar bezorgd over de ideologie van de PVV. De quiz na de pauze leverde zelfs een echte PVV-kenner op. Petje af voor deze geïnteresseerde volger van het nieuws en wellicht ook van de tweets van Wilders. Die heeft namelijk 160.000 volgers op Twitter, zelf volgt hij niemand.

Schijnelite
En zo kwam het publiek bij dit Wereldpodium van alles te weten over de PVV en haar voormannen. Wilders bijvoorbeeld, woonde ooit in een kibboets in Israël, een opvallende jeugdfoto herinnerde daar nog aan. Uit een filmpje bleek dat partij-ideoloog Bosma erg geestige toespraken kan houden. Hij schreef ook ‘De schijnelite van de valse munters’ een vuistdik boek over de opvattingen van de PVV. Dit boek was aanleiding voor arabist Jan-Jaap de Ruiter, van de Universiteit van Tilburg, om die ideologie eens grondig te analyseren. Zijn boek leverde het thema voor dit Wereldpodium, dit keer een Nederlandse kwestie met internationale uitstraling. Diezelfde dag immers debatteerden de leden van het Europese parlement de hele dag over een resolutie voor de Nederlandse regering tegen het PVV-meldpunt.

Filosofen
Veel deelnemers aan het debat dit keer. Onder hen PVV-statenlid Harry van den Berg en publicist Herman Vuijsje die optrad als secondant van presentator Ralf Bodelier. Medepresentator Ilse Vossen inventariseerde de vragen van twee filosofiestudenten en van het publiek. Onder filosofen en filosofiestudenten is overigens niemand te vinden die de PVV openlijk steunt.

Bashen
Voor de pauze besprak De Ruijter de belangrijkste resultaten uit zijn analyse. Hij gaf aan dat Bosma voortdurend een zwart-wit wereldbeeld presenteert dat geen recht doet aan de complexe werkelijkheid. Bosma heeft kritiek op alles wat elite is, heeft geen goed woord over voor de islam en de moslims, positioneert het christendom als leidraad voor onze samenleving en pleit voor bescherming van verworven rechten. De Ruijter vergeleek doelbewust de PVV niet met fascistische of nationaal-socialistische partijen, omdat hij geen tegenstellingen wil creëren. Wel had hij kritiek op het bashen van moslims; deze opstelling van de PVV leidt tot uitsluiting en maakt de kans op extremisme alleen maar groter, aldus De Ruijter. PVV’er Van den Berg bestreed de discriminatie van moslims: alle mensen die zich aan de wet houden, mogen in dit land wonen, verklaarde hij. Wel moet de immigratie stevig worden beperkt, tot maximaal 1000 migranten per jaar. De verzorgingstaat gaat niet samen met een immigratiestaat, aldus de PVV’er.

Discriminatie
Ook Herman Vuijsje verzette zich tegen de vergelijking met het fascisme. De problemen die de PVV benoemt zoals criminaliteit, overlast in wijken en ongebreidelde immigratie, zijn reëel, aldus Vuijsje. Omdat andere partijen deze thema’s jarenlang hebben genegeerd, kon de vrijheidspartij in een gat springen en veel stemmen winnen.

Cyriel Triesschein van antidiscriminatiebureau Radar liet weten dat het niet hard te maken is of sinds de opkomst van de PVV, de discriminatie door moslims of van moslims is gedaald of gestegen. Veel belangrijker voor de cijfers zijn gerichte oproepen om discriminatie te melden. Zo zijn de meldingen over discriminatie op etnische afkomst gedaald maar die op geloof, sekse en geaardheid toegenomen.

Het Nederlandstalig duo Koek & Trommel schreef speciaal voor de gelegenheid een lied over de draken in de klas van juf Van Aken en andere vijandsbeelden die ons angst aanjagen. Hun advies: liever de haat elimineren en zorgen voor elkaar. In de pauze zorgde het blokje kaas met augurk en zilveruitje, voor een stevige bite. Het geheel natuurlijk bevestigd aan een prikkertje met Nederlandse vlag.

Waan van de dag
En zo vond op het Wereldpodium een ontmoeting plaats tussen een academicus, publicist, directeur van een anti-discriminatiebureau, PVV-politicus en een hoofdredacteur. Allemaal mensen die veel óver elkaar praten, maar heel weinig mét elkaar in gesprek zijn.

Willem Schoonen, hoofdredacteur van dagblad Trouw, liet weten de PVV geen single-issue partij te vinden maar één die moeilijk te plaatsen is in het politieke spectrum. Op sociaal-economische thema’s links, op maatschappelijke orde rechts. De oproep van sommige Trouw-lezers om Wilders minder media-aandacht te geven, wilde hij niet honoreren. Vuijsje vond dat Nederland een diverse, kwalitatief goede, geschreven pers heeft maar dat de pers op televisie zich te veel door de waan van de dag laat leiden. Schoonen beaamde dit, volgens hem was die tendens echter tijdelijk. Fatsoen en rust, zonder schreeuwerigheid, dat samen is een groeimarkt, aldus de hoofdredacteur.

Tegenstellingen
Het laatste woord was voor huisfilosoof Frans van Peperstraten. Hij wees op drie tegenstellingen met afbreukrisico voor de toekomst van de PVV. De spanning tussen vrijheid en nationalisme die vooral negatief uitpakt voor het internationale bedrijfsleven; die tussen de autoritaire organisatie en de populistische stem waardoor het volk zich op termijn niet meer vertegenwoordigd voelt en die tussen de media-aandacht en de resultaten. Politieke resultaten worden immers behaald door compromissen te sluiten en niet door vijanden te maken via de media. Hoe de toekomst van de PVV eruit ziet, hangt ervan af of andere politieke leiders opstaan met een goed verhaal over de thema’s die Nederlanders bezighouden, zo luidde de conclusie van de huisfilosoof.

Tekst: Marianne Dagevos
Foto’s: Marloes Coppes