Qatar organiseert het WK in 2022. Zelfs FIFA-baas Blatter noemt dit inmiddels een grote vergissing. Help mee om het af te blazen, betoogt Marga van Zundert.

Ik ben een van de miljoenen Oranjefans. Een WK is een feest. Ik zat deze zomer op het puntje van mijn stoel bij elke rush van Robben in Brazilië. En ik kan de bizar mooie goal van Van Basten op het EK’88 nog uittekenen. Maar het vooruitzicht van een WK in Qatar ontneemt al mijn voetbalplezier. Hoe kan ik kijken naar wedstrijden in een stadion waarvoor honderden arme Oost-Aziatische bouwvakkers zijn gestorven?

Slaven

In het schatrijke emiraat Qatar heerst emir Tamim bin Hamad bin Khalifa Al Thani. Een voetbalfanaat die als kroonprins in 2010 het WK van 2022 wist binnen te slepen. Dat lijkt niet volgens de regels te zijn gegaan. Qatarees en toenmalig vicepresident van de internationale voetbalbond FIFA Mohammed bin Hamman zou een geheim miljoenenfonds hebben opgezet waarmee officials zijn omgekocht. Dat geld was geen probleem voor een land dat jaarlijks een slordige 50 miljard euro overhoudt op de begroting. De FIFA publiceerde deze week eindelijk een samenvatting van een onderzoeksrapport naar de corruptie. Daarin wordt Qatar vrijgepleit. De onderzoeker noemde de samenvatting echter meteen onvolledig en ‘vol fouten’.

Een voetbalfeest kopen is fout, toch is dat zeker niet het grootste bezwaar tegen een WK in Qatar. Dat is de slavenarbeid. Vakbond FNV bezocht onlangs de bouwplaatsen om de aanhoudende verhalen over misstanden zelf te onderzoeken. Bij terugkomst klaagde de bond Qatar direct aan bij het Internationale Hof van Justitie. Er blijken nu al, acht jaar voor de aftrap van het WK, honderden bouwvakkers omgekomen. De stadions in het woestijnland krijgen klimaatbeheersing, maar de bouwvakkers werken door bij temperaturen van meer dan 40 graden. Velen sterven aan een hartinfarct door uitputting en uitdroging.

Goede kans dat voor elk stoeltje waarop straks een Oranjefan zit, een bouwvakker uit Nepal, de Filipijnen of Bangladesh is gestorven. Want zelf staan de Qatarezen niet op de steigers. De 400 duizend oorspronkelijke bewoners zonnen dankzij hun oliedollars op luxe jachten, reizen rond met privéjets of verblijven in airconditioned paleizen.

Gevangenis

De gewone arbeider in Qatar is arm en rechteloos. Qatar kent geen minimumloon, geen Arbo regels en vakbonden zijn verboden. De gastarbeiders zijn allemaal toegewezen aan een ‘sponsor’ (hun Qatarese baas) die bepaalt waar en hoeveel iemand werkt. Zonder de toestemming van de sponsor is vrij reizen of vertrekken niet toegestaan. De Nepalese ambassadeur in Qatar omschrijft het emiraat als een “open gevangenis”. Het land is niets meer of minder dan een middeleeuwse feodale dictatuur.

Zelfs de omstreden, 78-jarige, oerconservatieve FIFA-baas, Sepp Blatter, is geen fan meer van het WK in Qatar. Maar niet vanwege de slavenarbeid. Hij vertelde Noorse officials bij een informele ontmoeting dat het WK zal worden afgeblazen omdat het emiraat de strijd van IS in Syrië financiert. Toen dit in het nieuws kwam, herhaalde de FIFA echter meteen haar officiële standpunt: het WK in Qatar “gaat gewoon door”. Het WK afblazen zou de organisatie wellicht failliet maken door de schadeclaims van een diep gekrenkte Emir.

Geen voetbal-Bono

Voor de FIFA telt enkel geld. En van de voetballers zelf valt niet veel protest te verwachten. Onder topvoetballers is helaas nog nooit een Bono of Clooney opgestaan. Tijdens de ‘Bid’ in 2010 trad Ronald de Boer tegen forse betaling zelfs op als ambassadeur van Qatar. Volgens hem staat ons een ‘perfect georganiseerd WK’ te wachten.

2022 klinkt ook nog ver weg, maar elke dag vallen er nu al slachtoffers. Laat van u horen wanneer voor u niet alleen de knikkers tellen. Stuur de KNVB een protestmail. Teken de petitie ‘Geen WK in Qatar’ op petities.nl . Like de Facebookpagina ‘Against World Cup in Qatar’. En zeg het voort.

Marga van Zundert is wetenschapsjournalist, voetbalfan en redacteur bij het Wereldpodium.

Dit opinieartikel verscheen in BN/De Stem (14 november), Eindhovens Dagblad (15 november), Nederlands Dagblad (18 november) en Brabants Dagblad (19 november)