Help eindelijk eens menstruatiepijn de wereld uit, dan is een menstruatieverlof zoals bijvoorbeeld Italië en India overwegen niet meer nodig, stelt Marga van Zundert.
Ongesteld? Tampon, pijnstiller en doorgaan maar. Zo ‘hoort het’ in Nederland. En wereldwijd gezien is dat al een luxe. Veel vrouwen moeten doorwerken zonder paracetamol, vaak zelfs zonder deugdelijk maandverband of een wc om het te kunnen verwisselen. In arme landen zorgt menstruatie voor veel absentie en schooluitval onder meisjes.
De oplossing die Italië en ook India overwegen, klinkt sympathiek, modern en vrouwvriendelijk. Geef vrouwen menstruatieverlof. Ze kunnen dan één of twee dagen per maand thuisblijven en uitrusten. Een paar westerse bedrijven zoals Nike zijn al met menstruatieverlof aan het experimenteren.
Nieuw is het idee overigens niet. Japan kent al sinds 1947 menstruatieverlof. Maar kun je als Japanse niet werken door menstruatiepijn dan heb je ‘buikpijn, migraine of buikgriep’. Want je baas vertellen dat je ongesteld bent, is ondenkbaar. Ondertussen gebruiken werkgevers het verlof wel als argument om vrouwen minder te betalen. Ze hebben immers meer recht op vrije dagen.
In Indonesië is een dokterverklaring nodig voor menstruatieverlof, maar vaker nog moeten vrouwen zelf het bewijs tonen aan hun chef. Dat wil zeggen dat ze ter plekke hun bebloede maandverband zouden moeten laten zien. U begrijpt, veel menstruatieverlof wordt er niet opgenomen in Indonesië. Zuid-Korea biedt vrouwen een speciale bonus aan wanneer ze het verlof níet opnemen. Een ‘oplossing’ om niemand in verlegenheid te brengen.
Een Italiaanse of Nederlandse zal minder last hebben van schaamte. Maar menstruatieverlof opnemen zal ongetwijfeld door sommige collega’s als aanstelleritis worden betiteld of als profiteren van je vrouw-zijn. Maar belangrijker nog: maandelijks een of twee dagen moeten afhaken, zal je carrière of studie niet stimuleren.
Zeker één op de tien vrouwen heeft ernstige last van menstruatiepijn. Pijn die nauwelijks of niet afneemt met een paracetamolletje. Zelf niet met de maximale dosis per dag aan pijnstilling. Soms verzacht een anticonceptiepil de pijn, maar regelmatig helpt ook dat niet. En dan zijn alleen ‘huismiddeltjes’ over zoals een hete kruik, gember of Chinese kruiden.
Want ook al hebben bijna twee miljard (!) vrouwen maandelijks menstruatiepijn, er is nauwelijks serieus onderzoek gedaan naar de oorzaken. Slechts 0,1 procent van al het pijnonderzoek gaat over menstruatiepijn. En dan hebben we het dus over pijn en krampen die dagen kan duren. Stel dat mannen twee dagen per maand zeurende pijn in hun scrotum zouden hebben? Zou er dan ook zo weinig over bekend zijn? En er zo weinig naar echte oplossingen zijn gezocht?
We moeten af van het idee dat menstruatiepijn ‘er nu eenmaal bij hoort’ als vrouw. Gelukkig lijkt er verandering op komst. Zo is de laatste jaren duidelijk geworden dat vrouwen met ernstige pijn last kunnen hebben van endometriose. Cellen uit het baarmoedervlies hebben zich dan in eileiders of buikholte genesteld. Ook daar vormen ze ‘baarmoederslijmvlies’ dat zich elke maand verdikt en weer afbreekt onder invloed van hormonen. De aandoening leidt tot cystes, verklevingen en heftige pijn. Een operatie kan uitkomst bieden. Maar vrouwen lopen vaak jaren met klachten door voordat ze in de operatiekamer belanden. Allemaal vanwege het idee dat pijn bij menstruatie gewoon is.
Mogelijk, zelfs waarschijnlijk, is er bij menstruatie met hevige pijn meer aan de hand. Geef wetenschappers en gynaecologen opdracht om eens goed te onderzoeken wat precies de oorzaken zijn. Alleen goed onderzoek kan tot een betere behandeling leiden en echte oplossingen.
Een goede reden is de pijn zelf, maar het is ook nodig voor eerlijkere carrièrekansen. Doe het desnoods uit economische overwegingen. Je kunt op je vingers uittellen dat wanneer een op de tien vrouwen maandelijks een of twee dagen nauwelijks kan werken het een relevante kostenpost is. Help menstruatiepijn de wereld uit. Dan is het menstruatieverlof met al zijn haken en ogen niet eens meer nodig.
Marga van Zundert is wetenschapsjournalist en redacteur van Het Wereldpodium
Dit opiniestuk is verschenen in Brabants Dagblad – 29 aug. 2017, Nederlands Dagblad – 29 aug. 2017, BN/De Stem – 30 aug. 2017, De Limburger – 12 sept. 2017, Eindhovens Dagblad – 6 sept. 2017.