• Volg ons:
  • Facebook
  • Twitter
  • YouTube

Omarm de e-sigaret in de strijd tegen kanker

De e-sigaret kan wereldwijd 1,4 miljoen doden per jaar voorkomen. Gezondheidsautoriteiten moeten ophouden het ‘dampen’ even gevaarlijk als roken te noemen, vindt Marga van Zundert.

In this Tuesday May 3, 2011 picture, Kim Thompson exhales vapor from her e-cigarette outside her new business called "The Vaporium" in Lakewood, Wash. Thompson, a 20-year smoker, opened the business selling electronic cigarettes or personal vaporizers as an alternative to traditional cigarettes in January and says the business is doing well. The Tacoma-Pierce County Health Department is considering a ban on battery-powered electronic cigarettes that deliver nicotine without smoking. The News Tribune reports that regulations proposed Wednesday, May 4, 2011 would ban e-smoking _ or "vaping" _ in the same public places where the use of real cigarettes and cigars are prohibited by state law. King County adopted such a ban in January.  (AP Photo/The News Tribune, Dean J. Koepfler)Een kwart van de Nederlanders rookt. Ze verkorten hun leven met gemiddeld 10 jaar door sterfte aan  longkanker, hart- en vaataandoeningen en COPD. Meer dan 80 procent van alle longkankerpatiënten rookt of heeft gerookt. En longkanker is de dodelijkste vorm van kanker. De kans om vijf jaar na ontdekking van de ziekte nog in leven te zijn, is slechts 15 procent. Bij borstkanker is dat meer dan 80 procent.

Wereldwijd gezien zijn Nederlanders nog matige rokers. In Azië, op de Balkan en in Indonesië rookt meer dan de helft van alle mannen. Dit jaar overschrijdt de wereld de grens van één miljard rokers. Vooral in China zorgt de sterke bevolkingsgroei, een dikkere portemonnee en de emancipatie voor meer rokers. Zouden alle rokers massaal stoppen, dan zou het aantal kankerdoden dalen met meer dan één miljoen per jaar. Er is geen goedkopere en ‘simpelere’ gezondheidsmaatregel die zoveel voordeel zou opleveren.

Gezonder

Maar stoppen is moeilijk. Roken is verslavend. Wie als roekeloze, stoere tiener ooit een paar sigaretten opstak, komt er op eigen wilskracht nog maar amper van af. Maatregelen zoals hoge accijns, reclameverboden, nicotinepleisters, horecaverbod, stoppen-met-roken-cursussen en akelige foto’s op sigarettenpakjes werken. Maar een doorslaand succes zijn ze niet. Ondanks al deze maatregelen zakte het percentage rokers sinds 2001 maar van 30 naar 26 procent. Vorig jaar steeg het aantal rokende Nederlanders zelfs licht, terwijl de vergrijzing voor een verdere daling had moeten zorgen.

Nieuwe hulp is dus zeer welkom. En die is er. De e-sigaret is een metalen of glazen pijpje ter grootte van een gewone sigaret. Er komt rook en nicotine uit, en het puntje licht op bij elke trek. Er is echter een belangrijk verschil met het origineel. In de e-sigaret zit geen smeulende tabak maar een batterijtje. Dat betekent dat de ‘roker’ geen teer of kankerverwekkende verbrandingsstoffen inademt. De nicotine zuig je naar binnen in een wolkje propyleenglycol.  Dat is dezelfde stof waaruit de rook uit rookmachines bestaat.

Veel longartsen juichen de e-sigaret toe. Het ding is zonder twijfel véél gezonder dan de gewone sigaret. Zouden we massaal op de e-sigaret overstappen, dan zou het aantal gevallen van kanker, COPD en hart- en vaatziekten enorm afnemen. Honderd Franse artsen klommen in de pen toen de EU overwoog de e-sigaret tot geneesmiddel te bestempelen. De artsen wisten dat het behandelen van de e-sigaret als geneesmiddel een lang, prijzig en complex goedkeuringstraject zou betekenen. En dat had het ding ongetwijfeld de nek omgedraaid. Het Europees Parlement protesteerde ook met succes en nu is het aan de lidstaten zelf om de e-sigaret te reguleren.

Maar ook in Nederland ontving de e-sigaret geen warm welkom van gezondheidsautoriteiten. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) schreef een bezorgd pamflet vol waarschuwingen, mitsen en maren. Propyleenglycol mag onschuldig heten, maar we weten nog te weinig over het effect van jarenlang ‘dampen’. Verslavingsinstanties waarschuwen dat de e-sigaret net zoveel nicotine bevat: verslavend en schadelijk voor (ongeboren) kinderen. Staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid werkt nu aan speciale regelgeving.

Meer ruimte

Zeker, niet-roken is het gezondste. Maar voor wie dat niet (meer) lukt, is de e-sigaret die smaakt, voelt en er uit ziet als een echte sigaret een enorme verbetering. Ja, de nicotineverslaving blijft. En ja, ook niet-rokers kunnen beginnen met ‘dampen’. Maar het is dom om huiveriger te zijn voor een nieuw rookmiddel dat misschien de gezondheid schaadt dan voor de overbekende sigaret die zeker de longen beteert. Met de e-sigaret zijn jaarlijks één miljoen mensen te redden.

Dat betekent nog niet dat we alles moeten toestaan wat de fabrikant van de e-sigaret in de aanbieding heeft. Verbied e-sigaretten met colasmaak of met mp3-speler om ze weg te houden bij tieners. Verbied reclame, verbied het ‘dampen’ in kroegen en zet met grote letters op de verpakking dat ook de e-sigaret  een verslavend product is met onbekende risico’s. Maar geef e-sigaret méér ruimte dan tabak waarvan de verwoestende effecten al 50 jaar overduidelijk zijn.

Ir. Marga van Zundert is wetenschapsjournalist, redacteur van het Wereldpodium en niet-roker.

(Dit opinieartikel verscheen half februari 2014 in het  Nederlands Dagblad, Brabants Dagblad, Limburgs Dagblad, De Limburger, Eindhovens Dagblad, BN/De Stem en De Gelderlander)

Share Button