“Onderneem! En verbeter de wereld. Hoe bestrijden bedrijven globale armoede?”

Wat kunnen bedrijven doen aan het uitbannen van de wereldwijde armoede? Met deze vraag opent avondvoorzitter Ralf Bodelier het derde Wereldpodium, dat zowel wordt gesponsord door de NCDO alsdoor ABN AMRO. Honderdveertig belangstellenden zijn aanwezig om te luisteren en te praten over de ontwikkelingen en mogelijkheden rondom dit onderdeel van MVO, Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Joost Vermeer, directeur van ABN AMRO Tilburg, illustreert het groeiende belang voor MVO. Naast de ontwikkelingen rondom globalisering en duurzaamheid is de mens volgens hem een belangrijke drijfveer voor MVO: ‘de mens is zeer kritisch en acht duurzaamheid van steeds groot belang.’ Als bedrijf moet hier gehoor aan worden geven om verschillende partijen profijt te bieden.

Ook Bernedine Bos (MVO Nederland) erkent de externe invloed; ‘omdat MVO meerwaarde creëert voor de omgeving, is het dus ook een meerwaarde voor het eigen bedrijf.’ Centraal hierbij stelt ze de drie p’s; People, Planet, Profit. Hoewel het belang van het bedrijf voorop staat, moet er verantwoordelijkheid genomen worden voor al deze factoren.

Na Bernedine Bos worden afvalverwerkers Bertus Huiskes (Huiskes Metaal) en Rien Driessen, (P.H.B. Plastic Herverwerking Brabant) aan een interview onderworpen. Huiskes verscheept en recyclet oud metaal naar en in China. Driessen laat Oegandezen pet-flessen recyclen tot grondstof voor fleece-jacks.
MVO blijkt in eerste instantie wederom niet ideële grondslagen te hebben. ‘Om met veranderingen in de huidige economie mee te gaan en daarmee mijn eigen bedrijf te redden, heb ik onderdelen naar China verplaatst’, aldus Huiskes. Met ondersteuning van verschillende dia’s geven beide ondernemers een kijkje in hun buitenlandse vestigingen en de mogelijkheden die dit biedt voor lokale mensen. Uitgangspunt is eenzelfde behandeling van werknemers in het buitenland als in Nederland. Duidelijk worden ook culturele verschillen. Westerse standaarden waarmee men lokale werknemers benadert, worden vaak niet overgenomen. Zo wordt werkkleding in Kampala liever niet gebruikt en blijven sorteertafels in China onaangetast omdat men op de grond wil werken. Dergelijke factoren maken het geven van lokale verantwoordelijkheid des te belangrijk. Voor zowel Huiskes als Driessen geldt daarom dat het grootste deel van de werknemers en managers lokale mensen zijn.

De pauze geeft de bezoekers een momentje van rust om al het gezegde eens rustig te laten inwerken onder het genot van verschillende hapjes, verzorgd door het Wereldrestaurant. Nadat de medewerkers van het Wereldrestaurant zichzelf, het restaurant en hun hapje presenteren, vinden die laatste gretig aftrek bij het publiek. Ook kan er in de pauze nog wat worden gewinkeld bij de stand met sierraden en tassen van A Beautiful Story.

Het tweede deel van de avond word ingeluid door Juice, een aerosole kunstenaar die speciaal voor de avond in vijf minuten en op daverende muziek een kunstwerk maakt terwijl het publiek meekijkt hoe het schilderij tot stand kwam. De uitkomst: een mooi doek met als thema Wereldliefde, geheel in stijl met het thema van de avond en Valentijnsdag.
Daarna is het tijd om ervoor te zorgen dat het schilderij ook geld in het laatje brengt. De opbrengst gaat naar de stichting Het Goede Doel. Het publiek zit immers vol zakenmensen die volgens Ralf Bodelier ‘genoeg te besteden hebben’. Hij begint een veiling waarbij de prijs van het schilderij snel wordt opgedreven en uiteindelijk een koper vindt die €525 neerlegt om er de kamer van zijn aanstaande baby mee te versieren.

Na de veiling is het de beurt aan Michel Barth om geïnterviewd te worden over zijn bedrijf Better Future. Dit is een onderneming die leiderschapsprogramma’s organiseert waarbij managers uit Nederland twee weken in Afrika met lokale leiders werken aan cases over bijvoorbeeld armoede bestrijding en waarbij coaching van hoe problemen aan te pakken centraal staat. Ook verzorgt Better Furture MVO-programma’s, waaronder een bibliotheekproject in India. Onder het motto van ‘leren lezen, laten lezen’ brengt het kisten met boeken naar verschillende dorpen waar de kinderen dan boeken uit kunnen lenen. Het project heeft het ambitieuze doel om het probleem van analfabetisme aan te pakken door 20% van de Indiase kinderen te leren (en laten) lezen.
De Nederlandse managers, vertelt Barth, houden aan de deelname aan Better Future een gevoel van voldoening en zingeving over en kunnen na de training die “je even uit je comfort zone haalt” op heel andere manieren met leiderschapsvraagstukken omgaan. De lokale managers hoeven niet te betalen voor de deelname, maar tonen hun commitment op andere manier en hebben na deelname meer vaardigheden in het bestrijden van armoede in hun land of regio. Een nieuwe vorm van ontwikkelingshulp? Nee, bij Better Future leren mensen uit het bedrijfsleven uit totaal verschillende regio’s van élkaar.

Aan de andere kant van het spectrum staat Adrie Papma, een van de vier directeuren van het maatschappijkritische Oxfam Novib. Lang geleden zag Oxfam Novib geen partner in het bedrijfsleven; ontwikkelingsorganisaties waren er voor de moraal en het bedrijfsleven voor de commercie. Die strikte rolverdeling is verdwenen. Ook in het bedrijfleven is het gevoel ontstaan dat iedereen verantwoordelijkheid draagt. Op die manier kan Oxfam Novib ook meer doen aan de ‘bottom of the piramid’. Bijvoorbeeld door in samenwerking met verzekeraar Interpolis en de Indiase ontwikkelingsorganisatie Dhan 380.000 microverzekeringen te verstrekken om belangrijke risico’s weg te nemen in India.
Het samenwerken met het bedrijfsleven brengt natuurlijk altijd risico’s met zich mee, voor Oxfam Novib geldt ‘een euro is een euro is een euro’ niet. Het is belangrijk te weten welk geld waar vandaan komt. Zo werkten ABN-AMRO en Oxfam Novib samen om de relaties met clustermunitie bij de wet te veranderen. Die samenwerking moet na de overname van de bank weer opgepakt worden.
Herman Mulder, nestor van MVO in Nederland, die de avond afsluit, grijpt dat voorbeeld aan om te illustreren dat NGO’s essentieel zijn voor het bedrijfsleven om bij de les te blijven, om die druk uit de samenleving te blijven voelen. Datzelfde bedrijfsleven staat net als de rest van de wereld voor nieuwe problemen van water, voedsel maar ook klimaat, armoede en kennis. Vroeger was het bedrijfsleven het probleem, tegenwoordig is het bedrijfsleven een onderdeel van de oplossing. Daarom is het volgens Herman Mulder ook zo belangrijk wat er vanavond gebeurt. Het bedrijfsleven kan niet uit onder zijn verantwoordelijkheid om fatsoenlijk te opereren en de presentaties van de bedrijven geven daar voorbeelden van.
In een minuut of tien geeft hij een samenvatting van de avond waarmee het publiek naar bed wordt gestuurd. Wellicht niet met een heel gerust gevoel, maar in ieder geval met een gevoel dat de rol die we als burger en bedrijfsleven met elkaar kunnen spelen, niet onderschat moet worden. “In het begin was er geen pad, tot men begon te lopen, toen begon men te volgen en toen werd het druk. Het begint bij jezelf.” “Think big, start small, act quickly, get results“.

(Verslag: Anne Lutgerink en Surya Gierman / Wereldpodium)

Links:
Opinieartikel Ralf Bodelier in Brabants Dagblad van 12 februari

Klik hieronder voor het evaluatierapport van de publieksenquête:

evaluatierapport_wereldpodium_20080214_-_v_10.pdf